Kaynak, EPA
İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan, Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ile bugün Ankara’da bir araya geldi.
Türkiye ile Suriye arasında Aralık ayı sonunda Rusya’nın arabuluculuğunda başlayan süreçte ikinci aşama aşılıyor. İran’ın resmi katılımıyla dörtlü formata dönüşen süreçte Türkiye, Suriye, Rusya ve İran’ın dışişleri bakan yardımcıları önümüzdeki hafta Moskova’da bir araya gelecek.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bu çalışmanın ardından sürecin dışişleri bakanları düzeyine getirileceğini ve dört bakanın bir araya geleceğini duyurdu.
28 Aralık 2022’de Ankara ile Şam arasında Suriye’de 2011’de başlayan iç savaştan bu yana ilk üst düzey ikili temas gerçekleşti. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile MİT Başkanı Hakan Fidan bir araya geldi. Savunma Bakanı Ali Mahmud Abbas ve istihbarat şefi, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun ev sahipliğinde gerçekleşti.
Bu ilk görüşmenin ardından Türkiye-Suriye diyaloğunun siyasi ilişkileri de ele alacak şekilde geliştirilmesi konusunda mutabakat ortaya çıktı.
Ocak ayında gerçekleşen temasların ardından Şubat ayında Türkiye-Rusya-Suriye dışişleri bakanları üçlü toplantısı için plan hazırlandı.
Ancak İran’ın sürece dahil olma isteği ve taraflara bu yönde baskı uygulama isteği ve ardından Türkiye ve Suriye’yi vuran 6 Şubat depremleri nedeniyle bu görüşme süresiz olarak ertelendi.
İran Dışişleri Bakanı Ankara’da
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bugün Ankara’da ağırladığı İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile Türkiye-Suriye normalleşme sürecini ve Tahran’ın katılımını ele aldı.
Görüşmenin ardından basın açıklaması yapan Çavuşoğlu, Türkiye-Rusya-İran’ın Suriye sorununun çözümü için Astana sürecinde birlikte çalıştığını, bu nedenle İran’ın Moskova-Şam-Ankara üçlü sürecine katılımını memnuniyetle karşılayacaklarını söyledi.
Çavuşoğlu, dışişleri bakanlarının dörtlü toplantısına hazırlık olarak önümüzdeki hafta Moskova’da teknik çalışma yapılacağını da duyurdu.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov’un çağrısıyla yapılması beklenen toplantıda Türkiye’yi yeni Dışişleri Bakan Yardımcısı Burak Akçapar’ın temsil etmesi bekleniyor.
Bakan Çavuşoğlu, “Dışişleri bakanları için çalışmalar devam ediyor. Dörtlü formatta yapmayı planlıyoruz. Ruslar, dışişleri bakanları toplantısına hazırlık olarak önümüzdeki hafta teknik bir çalışma önerdiler” dedi.
Süreci liderler düzeyine taşımak için dışişleri bakanları toplantısı büyük önem taşıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yargılamanın başladığı günlerde, “Siyasette dargınlık olmaz” sözleriyle, şartlar uygun olursa Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile görüşebileceğini açıklamıştı.
Ancak sürecin liderler aşamasına gelmesi için siyasi ilişkilerin normalleşmesine yönelik somut adımlar atılması gerektiği, Erdoğan’ın sadece görüşmek için Esad ile görüşmesinin doğru olmayacağı Ankara’da yapılan değerlendirmeler arasında yer alıyor.
Normalleşmenin siyasi gündemi
Kaynak, EPA
İran yönetimi, Rusya ile birlikte Esad yönetiminin Suriye’deki en önemli müttefiklerinden biridir.
Önümüzdeki hafta yapılacak teknik çalışmanın birincil amacı, dört dışişleri bakanının olası bir toplantısının gündemini belirlemek.
Aralık ayında savunma bakanları toplantısının ardından Şam tarafından yapılan açıklamalar, Ankara ile normalleşme sürecinin Türk askerinin Suriye topraklarından çekilmesi de dahil olmak üzere ciddi koşullara bağlı olduğunu gösterdi.
Türkiye ise “sınırlarına ve vatandaşlarına yönelik terör tehdidi” nedeniyle böyle bir adımın hemen atılmasının mümkün olmadığını, iki ülke arasındaki işbirliğinin sonuçlarına bağlı olarak Suriye’deki askeri varlığını sonlandırabileceğini söylüyor. Terörle mücadelede iki ülke.
Bu süreçte, Suriyeli mültecilerin güvenli bir şekilde Türkiye’ye dönüşü konusunda Suriye yönetimi ile işbirliği gündemini yüksek öncelik olarak değerlendiren Türkiye, ayrıca iç gerilimin sona ermesi için BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı Kararı kapsamında tedbirler alınmasını istediğini belirtiyor. Suriye’de.
Bu karar, Esad yönetiminin muhalefet ve sivil toplumla birlikte yeni bir anayasa hazırlamasını, özgür ve adil seçimler yapmasını gerektiriyor.
İsviçre’nin Cenevre kentinde yıllarca süren müzakerelere rağmen Esad yönetiminin ablukası nedeniyle siyasi geçiş konusunda bir adım atılamıyor.
Deprem sonrası işbirliği
Son yıllarda Türkiye ile Suriye arasında diyalog başlatmak için çalışmalar yürüten Rusya, 6 Şubat’ta iki ülkede binlerce kişinin ölümüne neden olan depremlerin ardından Ankara’ya insani yardım konusunda bir fırsat doğabileceğini düşünüyor. – Şam Hattı.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov, iki ülke arasındaki normalleşme sürecinin hızlanması gerektiğine dikkat çekerek, Rus basınına 6 Şubat depremlerinin ardından Ankara ile Şam arasında pratik iş birliği yapılması gerektiğini söyledi.
Önümüzdeki hafta Moskova’da yapılacak toplantılarda, deprem sonrası özellikle Türkiye sınırından Suriye tarafına insani yardım transferi konusunun gündeme gelmesi ve bunun için Ankara-Şam işbirliğine vurgu yapılması bekleniyor. bu sürece doğrudan ve etkilidir.
Deprem öncesi dönemde sadece Birleşmiş Milletler ve sivil toplum kuruluşlarının Türkiye’den Cilvegözü sınırından Suriye’ye yardım göndermesine izin verildi.
Suriye’deki depremzedelere daha etkin yardım edilebilmesi için Kilis’in Suriye’ye açtığı iki sınır kapısından insani yardımın geçmesine izin verildi.
İran sürece hangi endişeleri dahil ediyor?
İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan’ın önce Şam’a, ardından Ankara’ya yaptığı ziyaretlerde İran, Türkiye ile Suriye arasındaki sürece katılma arzusunu dile getirmişti.
Esad yönetiminin Rusya ile birlikte en önemli destekçisi olan İran, sürecin dışında kalması halinde bölgedeki etkisinin azalacağından endişe ediyor.
Abdullahiyan düzenlediği basın toplantısında, “Türkiye ve Suriye’nin bölgenin iki önemli ülkesi olduğunu” belirterek, Tahran yönetiminin bu iki ülke arasındaki ilişkileri geliştirmek için çalışmaya ve toplantılara katılmaya hazır olduğunu söyledi.
İranlı bakan, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin daha önce yapılması planlanan ancak ertelenen Türkiye ziyaretinin gelecekte gerçekleştirilmesinin planlandığını da kaydetti.
Yoruma kapalı.