Kaynak, Getty Resimleri
Ankara tarafından askıya alınan üçlü Türkiye-İsveç-Finlandiya müzakereleri bugün Brüksel’deki NATO karargahında yeniden başlayacak. Tarafların açıklamaları, NATO bünyesinde gerçekleştirilecek müzakerelere ilişkin farklı beklentilerinin olduğunu gösteriyor.
Ankara, özellikle İsveç’in üçlü anlaşmanın unsurlarına uymamasının NATO yetkililerince de görülmesi; Stockholm ve NATO Genel Sekreteri, Brüksel toplantısının her iki adayın da yeterli adımları kaydettiğini kaydetmesi açısından önemli olacağını söylüyor.
İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılımını öngören üçlü mutabakat zaptı kapsamında Ankara, Stockholm ve Helsinki yönetimleri bugün üçüncü kez bir araya gelecek.
Türkiye’yi Dışişleri Bakan Yardımcısı Burak Akçapar ile Cumhurbaşkanlığı Dış Politika Danışmanı ve Sözcüsü İbrahim Kalın’ın temsil edeceği toplantı, İsveçli ve Finlandiyalı müzakerecilerin yanı sıra NATO yetkililerinin katılımıyla gerçekleştirilecek.
Türkiye, Ocak ayında aşırı sağcı bir Danimarkalı siyasetçinin Stockholm’deki Türk büyükelçiliği önünde Kuran’ı yakması ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı protesto etmesi üzerine üçlü görüşmeleri süresiz olarak askıya almıştı.
Müzakerelerin yeniden başlayacağı duyurusu, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in 20 Şubat’ta Ankara’ya yaptığı ziyarette Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu tarafından yapıldı.
Ankara’daki diplomatik kaynaklara göre Brüksel’deki görüşme, ilk iki görüşmede olduğu gibi, İsveç ve Finlandiya’nın imzalanan muhtıradaki taahhütlere uyup uymadığını madde madde ele alacak.
Mutabakat zaptı, İsveç ve Finlandiya’yı terörle mücadelede Türkiye ile işbirliğini artırmaya, başta PKK olmak üzere Türkiye merkezli terör bağlantılı örgütlerin her türlü faaliyetini engellemeye ve Türkiye’nin “terör suçlusu” olarak nitelendirdiği kişileri iade etmeye çağırıyor. “. .
Türkiye’ye uygulanan silah ambargosunun da kaldırılması bekleniyor.
Finlandiya’nın bu konuda adım attığını ancak İsveç’in henüz ittifaka katılma noktasına gelmediğini kaydeden Türkiye, 14 Mayıs’ta yapılacak cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri sonrası döneme işaret ediyor.
İsveç ve Finlandiya da katılım hedefleri olarak Temmuz ayında Litvanya’da yapılacak NATO liderler zirvesini öngördükleri mesajını vermekte, ancak sürecin bir an önce tamamlanması beklentilerinden vazgeçmediklerini vurgulamaktadır.
Brüksel görüşmesinden beklentiler nelerdir?
Kaynak, Getty Resimleri
Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billstrom
NATO’nun Brüksel’deki karargahında gerçekleştirilen üçüncü toplantıdan hem Türkiye hem de İsveç ve Finlandiya farklı nedenlerle memnun.
Ankara açısından bakıldığında, bu toplantının karargâhta yapılması sayesinde NATO yetkilileri, Stockholm’ün mutabakat zaptındaki taahhütlerini yerine getirmediğini açıkça göreceklerdir.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in depremin ardından dayanışma amacıyla gittiği Ankara’daki temaslarında her iki ülkenin de ittifaka katılmak için yeterli adımları attığı görüşünü dile getirmesi ve bunu her fırsatta gündeme getirmesi, Ankara’nın söylemi için sorun yaratıyor.
Diplomatik kaynaklar, NATO’dan bu tür açıklamalar duyduklarını belirterek, “Bunlar prensipte karşılanmadı, bazı yasalardaki değişiklik ve açıklamaların somut adımlara dönüştürülmesi gerekiyor. Örneğin, terörün finansmanı, askere alma, propaganda vb.
Ankara’nın bu toplantıda ittifakın açık kapı politikasına bağlı olduğunu ve İsveç’in atmayı taahhüt ettiği somut adımları uygulamada görmeyi beklediğini yinelemesi bekleniyor.
Stoltenberg: NATO entegrasyonu en büyük önceliğimiz
Kaynak, EPA
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, önceliğin ittifakın genişlemesi olduğunu söyledi Finlandiya ve İsveç taahhütlerini yerine getiriyor
Brüksel toplantısı öncesinde İsveç’i ziyaret eden ve Başbakan Ulf Kristersson ile bir araya gelen NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, İsveç ve Finlandiya ile ittifakı genişletmenin en önemli öncelikleri olduğunu vurgulayarak, bu yönde ilerleme kaydettiklerini belirterek, şunları kaydetti: ” ” İsveç’in PKK dahil teröre karşı yeni bir terör biçimiyle mücadelesi. Terörle mücadele yasası çıkararak ve terörle mücadele yasası çıkararak Ankara ile işbirliğini güçlendirmesinden memnuniyet duyuyorum” dedi.
Stoltenberg, “İsveç, üçlü anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirdi. Üyeliğinizi onaylamanın zamanı geldi” dedi.
Genel Sekreter, 2022’nin sonlarından bu yana bu çağrıyı yaparken, Türkiye’de yaklaşan seçimlerin yarattığı siyasi iklim nedeniyle katılım sürecinin daha da erteleneceğinden endişe duyuyordu.
İsveç yeni terör yasasını açıklıyor
İsveç, güvenlik güçlerinin terörle mücadele etmesi için daha fazla alan açmak amacıyla 2022’de anayasayı değiştirmişti. 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe giren anayasa değişikliklerinin ardından terörle mücadeleye ilişkin birçok kanunda uyumlaştırma çalışmaları yapılmıştır.
Bu çalışmalar sonucunda ortaya çıkan yasal normların, Türkiye-İsveç-Finlandiya görüşmeleriyle aynı gün İsveç Parlamentosu’nda onaylanması bekleniyor.
İsveç Başbakanı Kristersson, Brüksel’deki görüşmede Türkiye ve NATO yetkililerine bu yasal değişiklikle ilgili çok şey söyleneceğini kaydederek, “Gerçekten uygulamaya karar verdiğimiz şeyi hayata geçirdik. Şimdi de yeni terörle mücadele yasasıyla büyük ve önemli bir adım daha atıyoruz” dedi.
Yeni yasal düzenlemenin terör faaliyetlerine katılanlar açısından ciddi sonuçları olacağını belirten İsveç Başbakanı, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bazıları bunun derin bir yasal değişiklik olduğunu söylüyor. Katılıyorum, çünkü ciddi sorunlarımız var, ciddi sorunlarımız var.
“İsveç’te bu tür terör faaliyetlerini, katılımını veya finansmanını ciddiye almadık çünkü onlar İsveç’ten ziyade başka ülkeleri hedef alıyordu. Şimdi gerçekten ciddiye alıyoruz ve bu yasa yürürlüğe girdiğinde fark görülecek.”
Finlandiya ayrı bir onay alıyor mu?
Türkiye, Finlandiya’nın talep etmesi halinde başvurusunun bir an önce İsveç’ten ayrılarak gerekli parlamento onayını alabileceğini NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’e ve Helsinki yönetimine bildirmişti.
Son dönemde adaylığının değerlendirilmesi konusunda daha ılımlı mesajlar veren Finlandiya’da parlamento seçimlerinin yaklaşıyor olması, Ankara’nın bu yönde olumlu tepki verebileceğini gösteriyor.
Ancak Finlandiya’dan Türk hükümetine henüz bir mesaj gönderilmediği kaydedildi.
Türk diplomatik kaynakları, İsveç ve Finlandiya dosyalarının ayrılması konusunun Brüksel toplantısının gündeminde olmadığının altını çiziyor.
Yoruma kapalı.