Yeni Gözlemlerle Artan Tehlike
Bilim insanları, “şehir katili” olarak adlandırılan 2024 YR4 isimli göktaşı hakkında endişe verici bir güncelleme paylaştı. 67 metre çapındaki bu büyük asteroidin, 22 Aralık 2032 tarihinde Ay’a çarpma olasılığı şu an için yüzde 4 olarak belirlenmişken, yeni gözlemlerle bu oran yüzde 30’a kadar yükselebilir.
Çarpmanın Etkileri
Olası bir çarpma durumunda, Ay yüzeyinde yaklaşık 1 kilometre genişliğinde bir krater oluşacak ve 10 bin ton kadar Ay kayası uzaya fırlatılacak. Bu parçaların yaklaşık yüzde 30’u, Dünya’nın yörüngesine yönelerek uydu ve iletişim sistemleri için tehlike oluşturabilir.
Johns Hopkins Üniversitesi’nden Dr. Andrew Rivkin, yeni gözlemlerin bu olasılıkları önemli ölçüde etkileyebileceğini belirtti. Rivkin, “Şubat ayında yapılacak gözlemler, çarpma riskini neredeyse sıfıra indirebilir; ancak aynı zamanda yüzde 30’a kadar da çıkarabilir” dedi.
James Webb Teleskobu’nun Rolü
Asteroid, Dünya teleskoplarının görüş alanından çıktığı için bir süredir izlenemiyor. Ancak James Webb Uzay Teleskobu (JWST), 18 ve 26 Şubat 2026 tarihlerinde bu göktaşını iki kısa gözlem penceresinde yeniden görüntüleyebilecek. Bu, 2024 YR4’ün konumunu ve hızını ölçmek için son büyük fırsatlardan biri olacak.
Gözlemler sonucunda, Ay’a çarpma olasılığının yüzde 1’in altına düşmesi beklenirken, küçük bir ihtimalle bu oranın yüzde 30’a yükselmesi de mümkün.
Müdahale Seçenekleri
NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA), göktaşını saptırma seçeneklerini değerlendiriyor. Ancak bu tür müdahalelerin etkili olabilmesi için 2030’dan önce başlatılması gerekiyor. NASA’nın önceki DART misyonu, bir uyduyu asteroide çarptırarak yörüngesinin değiştirilebileceğini kanıtlamıştı.
- Nükleer patlatma (yakın mesafede patlatma ile yön değiştirme)
- İyon itkiyle yumuşak saptırma
- Yerçekimi traktörü (gravity tractor) yöntemiyle yön değiştirme
Uzay Altyapısına Tehdit
Avrupa Uzay Ajansı’ndan gezegen savunma birimi başkanı Richard Moissl, olası bir çarpmanın Dünya’daki insanlar için doğrudan bir tehdit oluşturmadığını, fakat uydular ve uzay tabanlı iletişim sistemleri için ciddi riskler taşıdığını ifade etti. Moissl, “Bir Ay çarpması, doğrudan yeryüzünü tehdit etmez; ama yörüngedeki altyapıya ciddi zarar verebilir” dedi.
ESA’nın 2025 bütçesinde 2024 YR4’e özel bir izleme veya saptırma görevi yer almasa da, kurum olası gözlemlerden sonra ek önlem planlarını değerlendireceğini açıkladı.